Wat als de patiënt geen eindgebruiker is?
Soms is er bij innovatie geen sprake van patiëntparticipatie ‘in strikte zin’, omdat de patiënt niet direct een eindgebruiker is. Het gaat dan om vernieuwingen die ten behoeve van de patiënt worden ontwikkeld. Bijvoorbeeld om meer comfort te bieden tijdens een behandeling, de veiligheid te vergroten of de resultaten van zorg te verbeteren. Ook hierbij is het uiteraard cruciaal om goed aan te sluiten bij de behoeften van de patiënt.
Tips en tools uit de praktijk
De onderstaande vraag & aanbod-tips komen voor een belangrijk deel van collega-zorgvernieuwers, die werken met patiëntparticipatie.
Spreek professionals aan op hun vakmanschap om de patiënt centraal te stellen in hun onderlinge samenwerking.
Sytske van Bruggen en Karin Busch van ELZHA: ‘Er is steeds meer aandacht voor zorg op maat, waarbij de patiënt zelf de regie voert. Dit vraagt om een andere benadering door de zorgverlener; deze moet de patiënt ruimte bieden én handvatten geven.
Eerstelijns Zorggroep Haaglanden (ELZHA) stelt in het project Protocol Los vijf huisartsenpraktijken in de gelegenheid om bij diabetespatiënten het standaardzorgprotocol los te laten. Ook krijgen zij de ruimte om een zelfmanagementinterventie naar keuze te implementeren. Het project wordt wetenschappelijk geëvalueerd in samenwerking met het LUMC. Centrale vraag: wat is er nodig om de patiënt meer in de regie te krijgen?’
Sytske en Karin vragen: contact met anderen die ervaring hebben met een andere inrichting van de zorg voor patiënten.
Sytske en Karin bieden aan: hun eigen ervaringen met Protocol Los.
Contact Sytske van Bruggen (onderzoeker) en Karin Busch (projectleider): info@elzha.nl.
Zet begeleidend onderzoek in om innovaties een vaste plek te geven binnen organisaties en werkprocessen.
Susan Vrijkotte van Zorggroep Solis: ‘Laat patiënten meedenken over hoe zij het beste geholpen zijn. Wij ontwikkelen programma’s voor kwetsbare mensen om gezondheid en eigen regie positief te beïnvloeden. Door vroeg te interveniëren en mensen bewust te maken van hun eigen invloed, kunnen gezondheidsproblemen sneller worden aangepakt of verminderd.
Het programma Dementie in beweging promoot bewegen op een pg-afdeling. We hebben twee programma’s ontwikkeld voor mensen met geheugenproblemen/dementie, die thuis wonen: DOET (Deventer Oefenprogramma Thuiswonenden) en BAS (Blijf Actief bij de Sportvereniging).’
Susan vraagt: voorbeelden, inspiratie, nieuwe contacten, en wellicht oplossingen voor de vraagstukken waar ze tegenaan loopt.
Susan biedt aan: ‘het delen van mijn ervaringen, informatie over de dingen waar wij mee bezig zijn en meedenken met anderen over hun innovaties in zorg.’
Contact Susan Vrijkotte: susan.vrijkotte@zorggroepsolis.nl.
Zie de implementatie van innovaties als eHealth meer als evolutie dan revolutie.
Kies voor een realistische ambitie en ga het vervolgens gewoon dóén. Onthoud dat het een weg van geleidelijke verandering is: mensen moeten vaak nog wennen aan moderne technologie in de zorg. Geen mensen de tijd om zich dingen eigen te maken en de meerwaarde van een innovatie te ontdekken, en ondersteun ze bij dit proces.
Zet in op value-based healthcare (waarde-gedreven zorg).
Niet kosten of productie, maar de waarde voor de patiënt is hierin uitgangspunt voor innovatie.
Value-based healthcare (waardegedreven zorg) is gericht op het maximaliseren van de waarde van zorg voor de patiënt en het reduceren van zorgkosten. Het concept is ontwikkeld door de Amerikaanse gezondheidszorgeconoom Michael Porter. Niet kosten of productie, maar waarden dienen volgens Porter leidend te zijn in de gezondheidszorg. Zijn ‘stappenplan’: organiseer de zorg rondom patiëntengroepen, meet en evalueer de uitkomsten van wat je doet, regel passende financiering en zorg ervoor dat succesvolle interventies zich als een olievlek verspreiden. Zorgorganisaties en zorgvernieuwers kunnen onder meer terecht bij het VBHC Center Europe.