Innoveren in de zorg: ‘het is een kwestie van niet opgeven’
Een innovatieproces is soms een kwestie van een lange adem hebben, zeker in de zorg. Daar kan Jørgen Nielsen over meepraten. Hij is samen met Dr. Wies van den Bosch medeoprichter van het Nederlands Behandelcentrum Dialectische Gedragstherapie (NB DGT). Dit is een nieuw behandelcentrum voor mensen met ernstige problematiek rond emotie- en spanningsregulatie. Afgelopen april zijn zij gestart. Met de voucherregeling Implementatie- en opschalingscoaching hebben zij een coach ingeschakeld die hen heeft geholpen met de oprichting van de organisatie. In dit gesprek deelt Jørgen zijn ervaringen en geleerde lessen.
Jørgen begint met een korte uitleg wat Dialectische Gedragstherapie nou eigenlijk is. “Het is een behandelmethode die oorspronkelijk 30 jaar geleden is ontwikkeld door Marsha Linehan. Het richt zich op problematiek rondom emotie- en spanningsregulatie en effectief blijven communiceren met de sociale omgeving en hulpverleners. De behandelmethode is later vooral gekoppeld aan borderline persoonlijkheidsproblematiek, maar wat ons betreft is de problematiek geschikt voor een bredere doelgroep. Zoals voor mensen met een emotie ontregeling die zich vooral uit in suïcidaliteit en zelfbeschadiging. DGT richt zich dus niet op een diagnose, maar op het primaire probleemgedrag en de onderliggende problematiek die bij veel diagnoses een rol speelt.”
Wat bijzonder is aan deze behandelmethode is dat het de westerse gedragstherapeutische methodes combineert met meer oosters georiënteerde methodes, zoals mindfulness. Dat uit zich onder meer in oefeningen en vaardigheden die in het programma verwerkt zijn. “Er wordt telkens gezocht naar een balans tussen enerzijds het accepteren dat dingen als feiten, emoties, patronen enzovoorts, zijn zoals ze zijn. En anderzijds het veranderen van niet effectieve gedragspatronen. Onze doelgroep heeft meestal een lange geschiedenis in de hulpverlening achter de rug, zonder dat de levensbedreigende problematiek opgeheven is. We weten van dialectische gedragstherapie dat het een evidence based methode is die werkt.”
Opzetten van een specialistisch behandelcentrum
Het probleem met wachtlijsten is een erkend probleem. Jørgen legt uit dat het idee van het nieuwe behandelcentrum ook hieruit is ontstaan. Vanuit de noodzaak om effectieve behandeling direct beschikbaar te maken voor mensen die te maken hebben met deze ernstige problematiek. “Veel GGZ-instellingen hebben wel DGT teams en ander specialistisch aanbod, maar dat is vaak derdelijnszorg waar lange wachttijden voor zijn. Daarnaast blijkt het vaak lastig om de behandelmethode in z’n bewezen volledigheid uit te voeren.”
Het volledige programma, dat wetenschappelijk stevig is onderbouwd, bestaat uit een paar vaste elementen. Naast groepstraining en individuele therapie vindt er wekelijks intervisie van de therapeuten plaats en is de individueel therapeut, zo nodig, 24/7 telefonisch bereikbaar voor de cliënt. “Dat vraagt dus veel van de behandelaar. Veel instellingen hebben wel een DGT team, maar dan bijvoorbeeld zonder de 24/7 bereikbaarheid. Als de cliënt buiten kantooruren belt, dan krijgt die een ‘vreemd’ persoon aan de telefoon en niet de eigen behandelaar die op de hoogte is van de problematiek en afspraken. Dat kan verstorend werken op de behandeling zelf.”
Hulp van een coach
Nadat het idee voor het nieuwe behandelcentrum was ontstaan, kenmerkte de eerste tijd zich door allerlei voorbereidende werkzaamheden. “We hadden geen financiële en commerciële expertise om de organisatie op te zetten. De voucherregeling Implementatie- en opschalingscoaching gaf ons de mogelijkheid om Jeroen Jansen als coach in te schakelen om ons hierbij te begeleiden. Hij heeft ons bijvoorbeeld geholpen met de keuze van een goed elektronisch patiëntendossier (EPD) en het opstellen van prognoses. We hebben een enorme reis moeten maken met het vinden van financiering, gesprekken met zorgverzekeraars, de registratie etc. De coach heeft ons hierbij onder andere geholpen met het opzetten van de bedrijfsmodellen. Deze hulp heeft eraan bijgedragen dat we uiteindelijk ook echt konden starten”, vertelt Jørgen enthousiast. De liefde blijkt wederzijds, want de coach is inmiddels zelfs toegetreden tot het bestuur van het NB DGT. “Hij is zo enthousiast geworden over ons aanbod, dat hij hier zelf ook graag een steentje aan wil bijdragen.”
Successen en uitdagingen
“Dat we in de lucht zijn, is ons grootste succes. En dat we met vrijwel alle verzekeraars een contract voor het lopende jaar hebben kunnen sluiten. Het was erg lastig om financiering te vinden en daar hebben we veel moeite voor gedaan. En dat ging ook gepaard met teleurstellingen. Het was op het randje of we konden beginnen.” Jørgen vertelt dat het eigenlijk de bedoeling was om in september van vorig jaar met het NB DGT van start te gaan. Uiteindelijk hebben zij dit moeten uitstellen en zijn zij in april van dit jaar alsnog gestart. “Ik geloof echt in ons aanbod en daarom had ik er vertrouwen in dat dat het goed zou komen met de financiering, maar toch lukte het telkens weer niet. Wat jammer is, want de noodzaak van ons aanbod werd wel ingezien. Dat heeft mij ook wel geraakt, dat wij ondanks dat moeilijk van de grond konden komen. En dat het nu wel is gelukt, daar zijn we trots op.”
Hoe nu verder?
Op dit moment zijn er twee behandelteams van het NB DGT beschikbaar, in Apeldoorn en in Nijmegen. In de toekomst willen ze dit verder gaan uitbreiden. “We willen het liefst naar een landelijk dekkend netwerk van teams die deze zorg kunnen bieden op de plekken waar dit aanbod achter blijft of niet aanwezig is. Direct toegankelijk en geen gedoe met wachtlijsten. Wij hanteren dus ook geen wachtlijsten. Er is natuurlijk niet altijd direct plek beschikbaar als iemand belt, maar we kunnen dan wel meteen doorgeven wanneer er op korte termijn weer plek is.”
Tips voor innovatoren
“Het is een kwestie van niet opgeven. We hebben een partij gevonden die bereid was om ons te financieren. En we werken inmiddels heel goed samen met twee grote GGZ-instellingen. Maar om zo’n samenwerking concreet gestalte te geven, dat is gewoon enorm lastig. Wat kan helpen, is dat je partijen vindt die zich aan je committeren. Hiermee kan je ook weer nieuwe ingangen creëren. Het is uiteindelijk een heel ‘netwerkgebeuren’ natuurlijk.”
