Veel zorgondernemers lukt het niet om de financiering van hun innovatie rond te krijgen. De Beleidsregel Innovatie voor kleinschalige experimenten biedt oplossing. Ook de zorginnovatie van Ester Janssen en Nicole Philippens profiteerde hiervan. Als uitvoerend coach in de pilot hielpen zij bij het testen van het CooL-programma, waarin coaches mensen met overgewicht helpen. Inmiddels zit deze vorm van leefstijlcoaching in de basisverzekering én zijn Ester en Nicole licentie-eigenaren.

Mensen die moeite hebben met gezond leven, kunnen gebruik maken van vastgestelde goedgekeurde programma’s in de basisverzekering: gecombineerde leefstijlinterventies (GLI’s). Op dit moment zijn er drie programma’s goedgekeurd. Eén daarvan is de CooL-interventie (Coaching op Leefstijl), die zich richt op volwassenen met (extreem) overgewicht. Tijdens het programma helpt een coach hen naar een gezondere leefstijl. Ester Janssen en Nicole Philippens van het Expertisecentrum Leefstijlinterventies zijn eigenaren van het CooL-programma, wat betekent dat zij de licenties voor het programma uitgeven.

Kaderttekst met details over de geïnterviewden

Beeld: ©Zorg voor innoveren

Uitgeschreven tekst afbeelding:

Naam: Ester Janssen en Nicole Philippens
Functie: Eigenaren Expertisecentrum Leefstijlinterventies en beheerders van het CooL-programma (www.leefstijlinterventies.nl)
Implementeerden: het CooL-programma waarmee erkende leefstijlcoaches mensen met (extreem) overgewicht helpen een gezondere leefstijl te krijgen

Uitdenken en testen van leefstijlprogramma

Het begon allemaal toen Ester en Nicole hun studie op de Academie voor Leefstijl en Gezondheid afrondden. Ester: “Op dat moment kwam zorgverzekeraar CZ, samen met de Academie en de Universiteit Maastricht, met het idee om in de zorg meer focus te leggen op het voorkomen van overgewicht. Daarvoor wilden ze leefstijlcoaching inzetten. Ze zochten coaches die het CooL-programma wilden uitdenken en testen. Wij waren zelf leefstijlcoach en waren enthousiast. Dankzij de Beleidsregel Innovatie voor kleinschalige experimenten werd het experiment gefinancierd. En het bleek een succes: bij meer dan 350 cliënten zagen we prachtige resultaten.”

Andere werkwijze voor eigen regie

Het CooL-programma heeft een vernieuwende werkwijze. Nicole: “In de zorg wordt veel gewerkt met voorschriften over wat je moet doen met een cliënt, wat het resultaat moet zijn en hoe je dat meet. Wij willen de regie juist bij de cliënt laten. Ook zijn we ervan overtuigd dat als je inspeelt op de behoeftes van je cliënten, de kans groter is dat zij hun gedrag veranderen. Je moet de einddoelstellingen van het CooL-programma natuurlijk halen, maar hoe je dat doet, is aan de uitvoerder zelf. Aan de hand van wetenschappelijk onderzoek hebben we bewezen dat deze werkwijze effect heeft.” Deze manier van werken was ook al terug te zien in de pilotfase. Ester: “We voerden een actiebegeleidend onderzoek uit: het leefstijlprogramma werd tijdens de pilot verder uitgewerkt en aangepast aan de doelgroep.”

Plus- en minpunten van de pilot

Tijdens de pilot verliep niet alles even soepel. Ester: “Er zat veel tijd in het introduceren van het programma, het beroep en de werkwijze van de leefstijlcoach bij de verwijzers (huisartsen en praktijkondersteuners). Maar gaandeweg werd dat makkelijker, omdat de verwijzers die eenmaal ervaring hadden met het programma ook makkelijk nieuwe deelnemers verwezen.” En zo noemen Ester en Nicole meer verbeterpunten: “Zo hadden we graag een vergoeding gezien voor de ontwikkeling van de materialen. En nu in de implementatiefase hadden we graag meer begeleiding gewild.”
Wat waren pluspunten aan de pilot? Nicole: “We begonnen kleinschalig met een bevlogen club mensen: goed opgeleide leefstijlcoaches. We hebben veel geleerd van de ervaring die we opdeden; het was fijn dat we alle facetten van het programma meemaakten.”

In het zorgstelsel

Kort daarna kwam CooL, net als de andere GLI’s, in de basisverzekering. Ester: “In dezelfde tijd dat de pilot liep besloot de overheid dat ze meer focus wilden leggen op preventie, met onder andere aandacht voor het voorkomen van overgewicht. Er kwam een preventieakkoord waarin de plannen van Rijksoverheid stonden. Bij de RIVM werden ondertussen de drie GLI-programma’s goedgekeurd als erkende interventie. Heel bijzonder dat ons werk toen in het zorgstelsel terecht is gekomen.”

Beleidsregel Innovatie voor kleinschalige experimenten

De Beleidsregel Innovatie voor kleinschalige experimenten van de NZa stimuleert innoveren in de zorg.  Ook de pilot van CooL-leefstijlinterventie werd hierdoor gefinancieerd. Zorgaanbieders en zorgverzekeraars kunnen voor innovaties in de zorg een experiment aanvragen bij de NZa. Op die manier kan de innovatie maximaal 3 jaar buiten de bestaande regels om gefinancierd worden.

Vergoeding na de pilotfase

Na de pilotfase werden Ester en Nicole interventie-eigenaren. Via hun Expertisecentrum Leefstijlinterventies kunnen uitvoerders bij hen terecht voor een licentie en hulp bij het programma. Het gaat om leefstijlcoaches, maar ook fysio- en oefentherapeuten en diëtisten met een aanvullende opleiding. Nicole: “Ook zorgen wij ervoor dat de kwaliteit van het programma hoog blijft. En we doen onderzoek om het effect ervan te blijven onderbouwen. Over drie jaar moeten we bij het RIVM opnieuw aantonen dat de interventie effect heeft. Als dat niet lukt, verdwijnt het uit de basisverzekering.”
Ester en Nicole zijn blij dat ze deze kans dankzij de Beleidsregel hebben gekregen. Ester: “Wij geloven in dit programma. CooL kan het verschil maken voor mensen met overgewicht. Het is belangrijk dat de beleidsregel er is, want zonder die financiering komen initiatieven als dit maar moeilijk van de grond.”